Dioscuri to program, który powstał z inicjatywy Towarzystwa Maxa Plancka (MPG). Jego celem jest utworzenie oraz rozwijanie innowacyjnych grup badawczych w Europie Środkowej i Wschodniej, opartych na osobie wybitnego naukowca. Program jest wdrażany od 2017 roku wspólnie z Narodowym Centrum Nauki. Do tej pory w Polsceogłoszono cztery zaproszenia do składania wniosków o utworzenie Centrów Doskonałości Naukowej Dioscuri. Do finansowania wybrano 8 spośród 114 złożonych wniosków. Jedynym kryterium oceny w konkursie jest doskonałość naukowa. Ten niezwykły program przyciągnął do Polski ośmiu młodych badaczy, którzy uzyskali finansowanie na utworzenie i rozwój niezależnej grupy badawczej w postaci Centrum Dioscuri. Do tej pory w jednostkach PAN w Warszawie powstało już 5 Centrów Dioscuri, a kolejne trzy zostaną utworzone na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Każde Centrum otrzyma finansowanie rzędu 300 tys. euro rocznie (początkowo na okres 5 lat, z możliwością przedłużenia o kolejne 5 lat pod warunkiem uzyskania pozytywnej oceny). Koszty zostaną podzielone po równo między polskie Ministerstwo Edukacji i Nauki (MEiN) oraz niemieckie Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań (BMBF).

Po czterech edycjach międzynarodowego konkursu i zaledwie kilku latach działalności pierwszych Centrów Doskonałości Dioscuri, już teraz widać korzyści płynące z programu dla polskiej nauki. Centra Dioscuri wprowadziły do polskiego środowiska naukowego nowe tematy badawcze, eksperymentalne metody i podejścia oraz wzmocniły jego pozycję poprzez publikacje w prestiżowych międzynarodowych czasopismach naukowych. Centra Dioscuri przyciągają badaczy z zagranicy: studentów, doktorantów, osoby na stanowisku typu „post-doc” oraz stażystów. Aż 28% spośród wszystkich 50 członków Centrów Dioscuri pochodzi spoza granic Polski. Liderzy Centrów nawiązują współpracę z najlepszymi naukowcami z Niemiec, Stanów Zjednoczonych, Zjednoczonego Królestwa, Francji i Szwecji, przyczyniając się tym samym do umiędzynarodowienia polskiej nauki. Centra Dioscuri pomagają wzmocnić polsko-niemiecką współpracę badawczą poprzez współdziałanie z niemieckimi partnerami i dodatkowe wsparcie międzynarodowego Naukowego Komitetu Doradczego, w skład którego wchodzą członkowie Towarzystwa Maxa Plancka (MPG) i niemieckich uczelni wyższych. Program wprowadza też nowe sposoby tworzenia niezależnych grup badawczych: Centra Dioscuri mają zapewnione finansowanie na wysokim poziomie, dzięki czemu ich liderzy mogą koncentrować się na badaniach, a nie na obowiązkach dydaktycznych, i podejmować autonomiczne decyzje dotyczące pracy zespołów (rola wzorowana na niezależnych stanowiskach Liderów Grupy Badawczej Maxa Plancka w Instytutach Maxa Plancka). W oparciu o doświadczenia zdobyte w różnych krajach i instytucjach światowej klasy liderzy Centrów wnoszą też własne pomysły dotyczące zarządzania zespołem i prowadzenia niezależnej grupy badawczej. Centra Dioscuri odgrywają dużą rolę również poza środowiskiem naukowym w Polsce, np. projekty typu SONAR pomogły w walce z pandemią COVID-19; liderzy Centrów są zaangażowani w Festiwal Nauki w Warszawie i uczestniczą w programach upowszechniania nauki skierowanych do szkół. Wszystko to jest możliwe dzięki finansowaniu uzyskanemu od jednostek przyjmujących, wspierających liderów w tworzeniu Centrów oraz łączeniu ich z polskim środowiskiem naukowym.

Dzięki sukcesowi jaki program Dioscuri odniósł w Polsce, będzie on również realizowany w Republice Czeskiej, gdzie ogłoszono właśnie pierwszy konkurs na Centra Dioscuri. Po utworzeniu w Czechach do pięciu Centrów Dioscuri planowane jest połączenie polskich i czeskich liderów z ich partnerami z Niemiec, aby zacieśnić współpracę trójstronną. Dzięki temu Dioscuri pomoże wzmocnić Europejską Przestrzeń Badawczą poprzez promowanie doskonałości naukowej w 13 państwach członkowskich UE.