Witamy na stronie Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych

Utrata obywatelstwa niemieckiego

Deutsche Reisepaesse

Deutsche Reisepaesse, © picture alliance

10.09.2019 - Artykuł

Niezbędne informacje na temat utraty obywatelstwa niemieckiego

Niemieckie prawo o obywatelstwie przewiduje różne przyczyny utraty obywatelstwa, które poniżej przedstawiamy.

1. Utrata przez przyjęcie obcego obywatelstwa

Najczęstszą przyczyną utraty obywatelstwa niemieckiego jest uzyskanie na własny wniosek obcego obywatelstwa.

Wyjątek:
Po zmianie Ustawy o obywatelstwie w dniu 28.08.2007 r., obywatel Niemiec nie traci swojego niemieckiego obywatelstwa, jeśli dopiero po tej dacie uzyskał obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Szwajcarii. Zgoda na zachowanie obywatelstwa nie jest już w tym przypadku konieczna.

Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są w odpowiednim informatorze Federalnego Urzędu Administracyjnego w Kolonii.


2. Utrata przez zrzeczenie się, wzgl. zwolnienie z obywatelstwa

Obywatel Niemiec może zrzec się obywatelstwa niemieckiego, jeśli uzyskał już pisemne zapewnienie, że zostanie nadane mu obywatelstwo innego państwa, a wskutek zwolnienia z obywatelstwa nie stanie się bezpaństwowcem.

Jeśli mieszkają Państwo w Polsce i posiadają poza obywatelstwem niemieckim również obywatelstwo polskie (lub obywatelstwo innego państwa), a chcą zrezygnować z obywatelstwa niemieckiego, muszą Państwo złożyć w tym celu wniosek dotyczący zrzeczenia się obywatelstwa.

Wniosek ten zostanie rozpatrzony przez Federalny Urząd Administracyjny w Kolonii zajmujący się sprawami obywatelstwa właściwy ds. Niemców mieszkających za granicą. Zrzeczenie się obywatelstwa staje się skuteczne z chwilą wręczenia aktu zrzeczenia się obywatelstwa przez przedstawicielstwo Niemiec.

Obywatel Niemiec może zostać zwolniony z obywatelstwa niemieckiego, jeśli zagwarantowano mu uzyskanie obywatelstwa innego państwa, o które wnioskował.

Więcej informacji na ten temat, a także niezbędne formularze wniosków dostępne są tutaj.


3. Utrata w wyniku wstąpienia do sił zbrojnych innego państwa

Co do zasady dobrowolne wstąpienie do obcych sił zbrojnych państwa, którego obywatelstwo wstępujący również posiada, jest od 1.01.2000 r. przy braku wcześniejszej zgody Federalnego Ministerstwa Obrony stanowi przyczynę utraty obywatelstwa niemieckiego. Udział w walkach po stronie organizacji terrorystycznej za granicą również prowadzi do utraty obywatelstwa niemieckiego.

Od 6.07.2011 r. w niektórych landach obowiązuje uproszczona procedura. Zgodnie z tym uznaje się obecnie, że zgoda została udzielona obywatelom Niemiec, o ile posiadają oni także obywatelstwo:

  • państwa członkowskiego Unii Europejskiej (UE),
  • państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA),
  • państwa członkowskiego Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) lub
  • państwa wymienionego na liście zgodnie z § 41 ust. 1 rozporządzenia regulującego prawo pobytu na terenie Republiki Federalnej Niemiec (niem: „Aufenthaltsverordnung”)

i wstąpili do sił zbrojnych jednego z ww. państw. Tym samym składanie osobnego wniosku nie jest konieczne. Uznaje się, że zgoda została udzielona. By móc powołać się na tę ogólną zgodę, wstąpienie do sił zbrojnych nie mogło nastąpić przed 6.07.2011 r.

4. Utrata w wyniku prześladowań przez reżim nazistowski (1933-1945)

Szczególne przepisy dotyczą osób prześladowanych przez reżim nazistowski, którym obywatelstwo niemieckie zostało odebrane między 30.01.1933 r. a 08.05.1945 r. z powodów politycznych, rasowych lub religijnych. Osoby te i ich potomkowie mają ew. prawo do uzyskania obywatelstwa przez nadanie zgodnie z art. 116 ust. 2 Ustawy zasadniczej.

Więcej informacji na ten temat, a także formularz wniosku dostępny jest tutaj.


5. Utrata przez adopcję

Obywatelstwo niemieckie od 1.01.1977 r. może zostać utracone również przez prawnie skuteczną adopcję niemieckiego dziecka przez rodziców będących obywatelami innego państwa. Oznacza to, że dzieci, które przed tą datą zostały zaadoptowane przez rodziców będących obywatelami innego państwa, nie traciły z reguły niemieckiego obywatelstwa.

6. Utrata przez legitymizację dziecka pozamałżeńskiego

W wyroku z 29.11.2006 r. Federalny Sąd Administracyjny w Lipsku orzekł, że przepisy prawne dotyczące utraty obywatelstwa niemieckiego w przypadku legitymizacji dziecka pozamałżeńskiego przez cudzoziemca nie mają zastosowania z mocą wsteczną od 1.04.1953 r. Wynika z tego, że pozamałżeńskie dzieci matki będącej Niemką, które po 31.03.1953 r. zostały legitymizowane w wyniku poślubienia przez ich matkę cudzoziemca, nie straciły swojego niemieckiego obywatelstwa.

7. Utrata przez zawarcie związku małżeńskiego

Kobiety będące Niemkami, które przed 23.05.1949 r. poślubiły cudzoziemca, traciły obywatelstwo niemieckie nawet wtedy, gdy oznaczało to, że stawały się bezpaństwowcami. Po spełnieniu określonych warunków można przywrócić im obywatelstwo.

Kobiety będące Niemkami, które między 23.05.1949 r. a 31.03.1953 r. poślubiły cudzoziemca, traciły obywatelstwo niemieckie tylko wtedy, jeśli tym samym stawały się bezpaństwowcami.

Od 1.04.1953 r. ślub z cudzoziemcem nie stanowi już przyczyny utraty obywatelstwa.

Wróć do góry strony